Çiftçi Şamaroğlanı Gibi Tokadı Yiyip Duruyor

Aydın'ın Nazilli ilçesinde narenciye üreten çiftçi maliyetlerin yüksek olduÄŸunu belirterek alıcı tüccar çıkmadığını belirtti. Narenciye üreticisi Ä°brahim Bayraktar, "Åžu anda hasat baÅŸlamadı önümüzde hasat var fakat çiftçi de ÅŸu anda tedirgin. Geçen yıl mazot fiyatı 18-20 lira iken bu sene 40 liraya kadar geldi. Maliyetler o kadar yükseldi ki, örneÄŸin bir toplama yerinde 20 kiÅŸi çağırdığınızda 14 bin lira. Bu tarlada 20 gün çalıştırdığınızda 280 bin lira işçi maliyeti var. Buraya alan toptan 700 bin liraya almıştı. Maliyet katlandı 1 milyon oldu. O zaman alan kaça satacak? Tüccar tedirgin. Åžu anda ben alırım diyen tüccar yok" dedi.

Nazillili narenciye üreticileri henüz portakal hasatı baÅŸlamadan pek çok sorunları olduÄŸunu ve zor bir üretim sezonu geçirdiklerini belirtti. Ãœreticilerden Hakkı Balcı, "Portakalın durumu ÅŸu anda kötü. Åžu anda alıcı gelmiyor. Pazardaki fiyatla tarladaki fiyat arasında uçurum var. Maliyetlerimiz katlandı, gübre fiyatları katlandı, mazot katlandı misli misli. azarda fiyat pahalı ama tarlada ÅŸu anda çok ucuz. Bu durumda biz üretim yapamayız ya bunları sökeceÄŸiz ya baÅŸka bir iÅŸ yapacağız" diye konuÅŸtu. 

"BEN ALIRIM DÄ°YEN TÃœCCAR YOK"

Hamzalı Mahallesinde narenciye üreticisi olan İbrahim Bayraktar şöyle konuştu:

"Portakalın maliyeti geçen yıl tarlada kabala olarak satıldığında 3,5- 4 lira arasında sattık. O zaman alıcı olarak tüccar da vardı. Şu anda sezon yaklaşmasına karşın bir tane tüccar dahi yok. Geçti mi sene üretim güzeldi, çiftçi depolama yapıyordu. Bu sezon ise çiftçinin yüzde 80'i kabala satmaya çalışıyor yani tarlada vermeye çalışıyor portakalı. Şu anda gelen tüccar yok satılan mal ise şu anda hesaplandığında 2.25 liraya geliyor. Geçtiğimiz yıl ise 4 liraya tekabül ediyordu. Şu anda maliyetlerimiz de yüksek, amele maliyetleri de yüksek. Geçen yıl 250 liraydı bu sene ise 600 lira civarında. Şu anda hasat başlamadı önümüzde hasat var fakat çiftçi de şu anda tedirgin. Geçen yıl mazot fiyatı 18-20 lira iken bu sene 40 liraya kadar geldi. Maliyetler o kadar yükseldi ki, örneğin bir toplama yerinde 20 kişi çağırdığınızda 14 bin lira. Bu tarlada 20 gün çalıştırdığınızda 280 bin lira işçi maliyeti var. Buraya alan toptan 700 bin liraya almıştı. Maliyet katlandı 1 milyon oldu. O zaman alan kaça satacak? Tüccar tedirgin. Şu anda ben alırım diyen tüccar yok. Çiftçi şu anda tarladan kendi dahi koparsa portakalın şu andaki maliyeti 4 lira. Tüccarlara neden gelmiyorsunuz diye sorduğumuzda korkuyoruz diyorlar."

Hamzalı mahallesi köy muhtarı Ali Önal, "Portakal bu sene geç kaldı yıl itibarıyla. Baharda soğuk yaptı. Hasatın başlaması lazımdı en azından daha 15-20 gün var. Bu arada nakliye çok pahalı. Amele yevmiyesi çok pahalı şu anda 600-700 lira. Şu ana girdi halen Hamzalı mahallesinde portakal satılmadı" dedi.

"ÇİFTÇİ GERÇEKTEN ÇOK ZOR DURUMDA"

Portakal üreticisi Murat Uysal şunları söyledi:

"Bizim bu bölgemiz Nazilli Kuyucak arası narenciye bölgesi olarak geçiyor. Aşağı yukarı bölgemizde 50- 60 bin ton arası hasat yapılıyor. Geçtiğimiz sene bizim hamzalı bölgesindeki 20- 25 bin ton civarındaydı portakal üretimi ve portakal kıymetliydi. Maliyetler biraz olsun düşüktü çiftçi para kazandı. En azından masrafını kurtardı. Bu sene hem portakal biraz fazla tonaj olarak maliyetler çok yüksek. Mazot, gübre, ilaç 2'ye 3'e katladı. Şu anda işçilik de ikiye katladı. Nakliye de ikiye üçe katladı. Şu anda portakalı ağacının başında 2 lira 2,5 lira arası hiçbir tüccar gelmiyor. Hasat zamanına bir hafta kaldı. Sonuçta bu 50- 60 bin ton portakalın yarısı ağaçta satılıyordu geri kalan yarısı da depolama yapılıyordu. Şu anda maliyetler çok yüksek olduğu için satacak satamıyor üretici depolayacak ama kestirme maliyeti çok yüksek olduğu için ona da cesaret edemiyor. Şu anda çiftçi gerçekten mağdur durumda zor durumda. Bu şekliyle olursa eğer tüccar gelmezse, çiftçi depolama yapamazsa, meyve suyu fabrikalarına gidecek. Meyve suyu fabrikaları daha rakam açıklamadı bu rakamla tahminen bir buçuk 2 lira civarında olabilir.

"PORTAKALI BEDAVA YÃœKLESEK DAHÄ° ULAÅžIM MALÄ°YETÄ° VAR"

Bir kamyonun şu anda köprüden geçişi 2 bin 500 lira. Kullanılan mazot parası. 35- 40 bin lira arası. Bir kamyon şu anda narenciye bölgesinden İstanbul'a gittiğinde, İstanbul haline ulaşması 45- 50 bin lira, sadece nakliyesi. Bunun hal girişi var, KDV'is var, hal satışı var. Halci buradan aldığı fiyata koymayacak mutlaka üzerine kar koyacak. Şu anda buradan bedava portakal yüklese dahi, bunun bir maliyeti var. 2 liraya 2,5 liraya portakal alsa, portakalı kestirmesi kilo başına 1 lira 1,5 lira toplam dört lira oldu. Bu fabrikada boylamaya giriyor. O zaman fiyatı 6,5 liraya geldi. Kilo başına en az nakliyesi 2 lira 2,5 lira hale giresiye kadar şu anda 10 lirayı buldu. Oradaki yüzde 18 KDV'si oradaki pazarcı gelecek o da kar koyacak o da oldu 15 lira ile 20 lira arası. O zaman kim kazanıyor; pazarcı kazanıyor, aracılar kazanıyor. Çiftçi yine aynı kalıyor yine aynı kalıyor. Bizden portakalı 3 liraya 4 liraya alırsa o zaman İstanbul pazarında 30 lira olacak. O zaman hangi vatandaş 3-4 kilo portakal alacak 30 liraya?

"PAZARDAKİ FİYATLA TARLADAKİ FİYAT ARASINDA UÇURUM VAR"

İsabeyli Mahallesinde portakal üreticisi Hakkı Balcı ise şunları söyledi:

"Narenciye üreticisiyim. Portakalın durumu şu anda kötü. Şu anda alıcı gelmiyor. Pazardaki fiyatla tarladaki fiyat arasında uçurum var. Maliyetlerimiz katlandı, gübre fiyatları katlandı, mazot katlandı misli misli. Portakal fiyatı değişmedi daha da aşağıda. Geçtiğimiz yıl dalında üç buçuk 4 liraya satılıyordu. Şu anda piyasa yok. Pazarda fiyat pahalı ama tarlada şu anda çok ucuz. Bu durumda biz üretim yapamayız ya bunları sökeceğiz ya başka bir iş yapacağız."

"DALINDA 3 LÄ°RA, MARKETTE 19 LÄ°RA"

Üretici Mustafa Akkaya şu ifadeleri kullandı:

"GeçtiÄŸimiz yıl 18 liraya mazot aldık tarlamızı iÅŸliyorduk ÅŸu anda 38 lira civarında. Gübre pahalandı. Damlama ile suladık ÅŸimdiye kadar iyi kötü idare ettik.  Diyebilirim ki Ä°sabeyli'nin en bakımlı arazisi ve portakal bahçesi ÅŸu anda bizde. Buna raÄŸmen bahçenin altını portakallarla dolu. Akdeniz sineÄŸi çok. Alıcıya çok geliyor, üretici maliyetinin altında vermek istemiyor. Bu sene çok kötü bir yıldayız. Çiftci bu sene para kazanamaz. Ne zamana kadar sürecek bu bilmiyoruz. Dalında iki buçuk lira 3 lira akÅŸam televizyonda gördüm marketlerde 19 lira. Ãœretici ile tüketicinin yediÄŸi fiyat farkı çok yüksek. Bu nasıl telafi edilecek? Åžamar oÄŸlanı gibi tokadı yiyecek duracak çiftçi. Amele paraları yüksek. Onlar da haklı. Bir ekmek 7 buçuk lira olmuÅŸ bir bardak çay 5 lira. Dalında 1 kilo portakal 2 lira 2,5 lira. Devletin ihracatın önünü açması lazım."