CHP Suruç ve İşit Raporu

0

20 Temmuz 2015 Pazartesi günü Suruç’ta yaşanan bombalı terör saldırısı sonucu 31 yurttaşımız yaşamını yitirdi. 100’den fazla yurttaşımız ise yaralandı. O gün Suruç’a düşen bomba aslında 70 milyonun yüreğini parçaladı.

Suruç’taki saldırının ardından bu bir hafta içerisinde; Adıyaman’da terör örgütü ile yaşanan çatışmada Uzman Onbaşı Müsellim Ünal, Şanlıurfa Ceylanpınar ilçesinde polislerimiz Feyyaz Yumuşak ve Okan Acar şehit oldu. 24 Temmuz günü sınırdaki çatışmalarda Astsubay Mehmet Yalçın Nane şehit olurken, önceki gün Diyarbakır’daki yaşanan çatışmada Jandarma Astsubay İsmail Yavuz ile Jandarma Uzman Çavuş Mehmet Koçak şehit oldu. Suruç saldırısı ile tırmanmaya başlayan terör olayları sonrasında her gün gelen başka bir acı haber ile sarsıldık.

Suruç saldırısının gerçekleşmesinin hemen akabinde Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkan Yardımcılarımız Veli Ağbaba ve Sezgin Tanrıkulu’nun başkanlıklarında 15 milletvekilinden oluşan bir heyetle Suruç’a intikal ederek yerinde incelemelerde bulundu.

Heyetimiz, bu büyük katliamdan sadece 6 gün sonra katliamın tam olarak aydınlatılabilmesi ve bir daha benzer olayların yaşanmaması için Suruç’taki gözlemlerini ekleriyle birlikte 219 sayfadan oluşan kapsamlı bir rapor hazırlayarak Sayın Genel Başkanımıza sundu.

Bu rapor, Suruç’ta yaşanan katliamın bütüncül bir değerlendirmesini yapmak ve benzer terör faaliyetlerinin bir daha yaşanmasını engellemek için CHP’nin önerilerini kamuoyunun bilgisine sunmak üzere hazırlandı.

Raporun ilk bölümünde, menfur terör saldırısının hemen ardından olay yerine intikal eden CHP heyetinin gözlemleri ve edindiği bilgilere yer verildi.

İkinci bölümde ise sınırımızın hemen ötesinde küresel bir terör tehdidi olarak ortaya çıkan IŞİD’in yapısı, bölgedeki faaliyetleri özetlendi.

Partimizin Suruç’ta yaşanan ve 31 yurttaşımızın hayatını kaybetmesiyle sonuçlanan terör saldırısına dair değerlendirmelerine ve IŞİD tehdidine karşı Türkiye’nin alması gereken tedbirlere ilişkin önerilerine ise raporun son bölümünde yer verildi.

Raporun eklerinde ise Cumhuriyet Halk Partisi millletvekillerinin katliamdan önce konuya ilişkin yapmış olduğu yasama ve denetim faaliyetlerine yer veriliyor.

Ülkemiz terörle mücadelede çok ağır bedeller ödedi; ödemeye de devam ediyor. Yurttaşlarımızın can ve mal güvenliğine, iç barış ve toplumsal huzurumuza ve ülkemizin güvenliğine kast eden terör eylemleri giderek tırmanıyor.Bu acının son bulmasını, akan kanın durmasını ve bu topraklarda artık barışın yeşermesini hepimiz istiyoruz. Ama biliyoruz ki, bazı hususların artık laftan öteye gitmesi gerekiyor. Cumhuriyet Halk Partisi devamlı olarak Türkiye’nin önemli toplumsal meselelerinin çözüm zeminin TBMM olduğunu söylüyor.

Nitekim hazırladığımız bu raporda da ‘Yaşanan travmanın boyutu ve eylemlerin devam etme riski dikkate alındığında Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin olağanüstü olarak toplanması ve acilen bir Araştırma Komisyonu kurulması önem arz etmektedir.’ denilmektedir.

Söz konusu rapordaki önemli bulgular ve çözüm önerileri üzerine Sayın Genel Başkanımızın da talimatıyla Grubumuz adına ülkemizin yaşadığı bu terör saldırısı ve terör eylemlerinin enine boyuna araştırılması için bir Meclis Araştırma Komisyonu Kurulmasına ilişkin önergemizi geçtiğimiz hafta içerisinde TBMM’ye sunduk ve aynı zamanda; 116 milletvekilimizin imzasıyla bu önergeyi görüşmek üzere Meclisi 29 Temmuz 2015 Çarşamba günü saat 15.00’te olağanüstü toplantıya çağırdık.

Toplantı öncesi hazırlanan bu rapor Parlamentodaki 4 siyasi parti grubuna mensup tüm milletvekillerine ulaştırılacak olup, Raporumuzu siz değerli basın mensupları kanalıyla kamuoyuna arz ediyoruz.

20 TEMMUZ 2015 SURUÇ KATLİAMI

IŞİD TEHDİDİ HAKKINDA DEĞERLENDİRME RAPORU

SURUÇ KATLİAMI SONRASI OLAY YERİNDE İNCELEME YAPAN CHP HEYETİ

Sezgin TANRIKULU-CHP Genel Başkan Yardımcısı, İstanbul Milletvekili

Veli AĞBABA-CHP Genel Başkan Yardımcısı, Malatya Milletvekili

Ali ŞEKER-İstanbul Milletvekili 

Birol ERTEM-Hatay Milletvekili

Hilmi YARAYICI-Hatay Milletvekili

Hüseyin YILDIZ-Aydın Milletvekili

İlhan CİHANER-İstanbul Milletvekili

Mehmet ŞEKER-Gaziantep Milletvekili

Mevlüt DUDU-Hatay Milletvekili

Musa ÇAM-İzmir Milletvekili

Necati YILMAZ-Ankara Milletvekili

Nurettin DEMİR-Muğla Milletvekili

Onursal ADIGÜZEL-İstanbul Milletvekili

Serkan TOPAL-Hatay Milletvekili

Şenal SARIHAN-Ankara Milletvekili

20 TEMMUZ 2015 SURUÇ KATLİAMI VE IŞİD TEHDİDİ

GİRİŞ

Ülkemiz 20 Temmuz 2015 tarihinde Şanlıurfa’nın Suruç ilçesinde meydana gelen terör saldırısıyla yasa boğuldu. Kobane’nin yeniden inşasına katkı sunmak amacıyla, 19 farklı ilden toplanarak Suruç ilçesine gelen Sosyalist Gençlik Dernekleri Federasyonu üyesi 300 kadar genç saat 11.45 sularında ilçede yer alan Amara Kültür Merkezi önünde savaşa karşı barış çağrısında bulunmak üzere basın toplantısı yaparken meydana gelen patlamada 31 yurttaşımız hayatını kaybetti, 100’den fazla yurttaşımız yaralandı.

Saldırıda yaşamını yitiren yurttaşlarımızın isimleri şöyle:

Koray Çapoğlu

Cebrail Günebakan

Hatice Ezgi Sadet

Uğur Özkan

Nartan Kılıç

Veysel Özdemir

Nazegül Boyraz

Kasım Deprem

Alper Sapan

Cemil Yıldız

Okan Pirinç

Ferdane Kılıç

Yunus Emre Şen,

Çağdaş Aydın

Alican Vural

Osman Çiçek

Mücahit Erol

Med Ali Barutçu,

Aydan Ezgi Salıcı

Ali Rıza Aslan

Nazlı Akyürek

Serhat Devrim

Ece Dinç

Emrullah Hamur

Murat Yurtgül

Erdal Bozkurt

İsmet Şeker

Süleyman Aksu

Büşra Mete

Duygu Tuna

Nuray Koçan

31 yurttaşımızın katledilmesiyle sonuçlanan saldırının, son yıllarda Suriye’de oluşan otorite boşluğundan yararlanarak hakimiyet sahasını genişleten ve insanlık dışı katliamlarla bölgede binlerce insanın ölümüne neden olan IŞİD tarafından düzenlendiği anlaşıldı. Dolayısıyla Suruç’ta yaşanan ve ülkemizi yasa boğan katliamın tam olarak aydınlatılabilmesi ve bir daha benzer olayların yaşanması ihtimalinin ortadan kaldırılabilmesi için olay sonrası Suruç’ta yapılan gözlemlerin, IŞİD’in bölgede yarattığı tehdide dair bilgiler ışığında bütüncül bir yaklaşımla ele alınması gerekmektedir. Bu rapor, bu ihtiyaçtan hareketle, Suruç’ta yaşanan katliamın bütüncül bir değerlendirmesini yapmak ve benzer terör faaliyetlerinin bir daha yaşanmasını engellemek için CHP’nin önerilerini kamuoyunun bilgisine sunmak üzere hazırlanmıştır. Raporun ilk bölümünde, menfur terör saldırısının hemen ardından olay yerine intikal eden CHP heyetinin gözlemleri ve edindiği bilgilere yer verilecek, ikinci bölümde ise sınırımızın hemen ötesinde küresel bir terör tehdidi olarak ortaya çıkan IŞİD’in yapısı, bölgedeki faaliyetleri özetlenecektir. CHP’nin Suruç’ta yaşanan ve 31 yurttaşımızın hayatını kaybetmesiyle sonuçlanan terör saldırısına dair değerlendirmelerine ve IŞİD tehdidine karşı Türkiye’nin alması gereken tedbirlere ilişkin önerilerine ise raporun son bölümünde yer verilecektir.

CHP HEYETİNİN SURUÇ’TA MEYDANA GELEN TERÖR SALDIRISINA İLİŞKİN İLK İZLENİMLERİ

Olayın hemen ardından CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun görevlendirmesiyle bölgeye hareket eden CHP heyeti, saat 16.30’dan itibaren katliamın yaşandığı Şanlıurfa’nın Suruç ilçesine intikal etmiştir. Heyette CHP Genel Başkan Yardımcıları Veli Ağbaba ve Sezgin Tanrıkulu ile Gaziantep Milletvekili Mehmet Şeker, Muğla Milletvekili Nurettin Demir, Ankara Milletvekilleri Şenal Sarıhan ve Necati Yılmaz, İstanbul Milletvekilleri İlhan Cihaner, Ali Şeker, Onursal Adıgüzel, Hatay Milletvekilleri Mevlüt Dudu, Serkan Topal, Hilmi Yarayıcı, Birol Ertem, İzmir Milletvekili Musa Çam ve Aydın Milletvekili Hüseyin Yıldız yer almıştır. Heyet ilçeye intikal eder etmez, Cumhuriyet Halk Partisi Suruç İlçe binasında partili yöneticilerden olayla ilgili ilk bilgileri alarak patlama alanına geçmiş ve burada görgü tanıklarının anlatımlarını dinleyerek olay yerini incelemişlerdir. Daha sonra İlçe Kaymakamı ve Belediye Başkanını ziyaret eden heyet, ilk incelemenin ardından patlama alanında basın toplantısı düzenlemiştir. Basın toplantısının ardından heyette yer alan bazı milletvekilleri cenazelerin nakledildiği Gaziantep’e hareket etmiş, kalanlar ise iki farklı koldan yaralıların durumunu incelemek amacıyla yaralıların götürüldüğü hastaneleri ziyaret etmiştir. Ertesi günü olayla ilgili olarak Şanlıurfa Cumhuriyet Başsavcısından ve Suruç Cumhuriyet Savcısından daha ayrıntılı bilgi alınmıştır.

Olayın hemen ardından Suruç’a intikal eden CHP heyetinin ilçede yaptığı incelemeler ve temaslar sonucunda oluşan ilk izlenimleri şunlardır:

Patlama Öncesi Güvenlik ve İstihbarat Zafiyeti Söz Konusudur

’nin yeniden inşasına katkı sunmak amacıyla organize olan gençler sabah saat 5.45 sularından itibaren otobüslerle Suruç’a giriş yapmaya başlamışlardır. Sabah erken saatlerde gelen otobüslerde arama yapılmamasına karşın daha sonra İstanbul ve Diyarbakır’dan gelen otobüsler Suruç girişinde durdurularak otobüstekilere üst araması yapılmış, getirilen yardım malzemeleri araçlardan indirilerek incelenmiştir. Saldırıdan yaralı olarak kurtulan yurttaşlarımızın izlenimine göre, yapılan arama gerekli güvenlik tedbirlerini almaktan ziyade gelenleri oyalama ve vakit geçirme amaçlı olmuştur. Şehir merkezine gelindiğinde Kültür Merkezi önünde buluşulduğu, birlikte kahvaltı yapıldığı ve halaylar çekildiği, yerli halkın da halaylara eşlik ettiği, basın açıklaması sırasında resmi kıyafetli asker ya da polis herhangi bir güvenlik görevlisine rastlanmadığı da yaralılar tarafından CHP heyetine ifade edilmiştir. Kültür merkezindeki ve girişindeki aramaya HDP li yetkililerin izin vermedikleri ifade edilmiştir. Bu kabul edilebilir bir ihmal olarak görülemez. Gerek önleyici, gerekse adli aramalar mahkeme kararıyla yapılır ve aranacak kişinin rızasına bağlı değildir.

Bombanın Etki Alanında Hiçbir Güvenlik Görevlisinin Bulunmaması Dikkat Çekicidir

Yaralıların ifadesine göre basın toplantısı Kültür Merkezi’nin sol tarafında hilal biçiminde toplanılarak yapılmıştır. Patlama basın açıklamasının sonuna doğru, topluluğun orta noktasında gerçekleşmiştir. Basın açıklamasının yapıldığı alanda güvenlik önlemi alınmaması, patlamanın etki alanı dahilinde resmi ya da sivil hiçbir güvenlik görevlisinin bulunmaması dikkat çekicidir.

Şehre girişte gençlere karşı uygulanan aramanın, basın açıklamasının yapıldığı alanda tekrarlanmadığı anlaşılmıştır. 19 farklı ilden 300 kadar gencin ilçeye geleceği günler öncesinden herkes tarafından bilindiği halde basın açıklamasının yapılacağı alan civarında hiçbir güvenlik önleminin bulunmayışı şaşırtıcıdır. CHP heyetinin neden olay yerinde güvenlik tedbiri alınmadığına dair sorusu üzerine, olaydan önceki gece İlçe Kaymakamı ile HDP İlçe Eşbaşkanlarının toplantı yaptığı ve bu toplantıda HDP’li yöneticilerin “Siz karışmayın, biz sakince hallederiz” dediği Kaymakam tarafından heyete ifade edilmiştir

Patlamadan Sonra Olay Yerinde Polis Gaz Bombası Kullanmıştır

Patlamadan sonra bir kaos ortamı yaşanmıştır. Olay yerine ilk ambulans patlamadan yaklaşık 10 dakika sonra gelmiştir. Patlamanın ardından yoldan geçen sivil araçlar durdurularak yaralılar taşınmaya çalışılmıştır. Görgü tanıklarının anlatımına göre bu sırada durdurulan bir sivil polis aracından halka doğru gaz sıkılmış ve olay yerinde barış sloganı atan halka gaz bombaları atılmış, yaralılar taşınırken de halka gaz bombası atılmaya devam edilmiştir. Bir sivil polis tarafından havaya ateş açıldığı görgü tanıklarınca ifade edilmektedir.

Suruç’a Yönelik Bir Eylem Zaten Bekleniyordu

Heyetin ziyaret ederek bilgi aldığı Suruç Belediye Başkanına göre Suruç’a yönelik bir eylem uzun zamandır beklenmektedir. MİT’in bu durumdan haberinin olmaması mümkün değildir. Heyetin ilçedeki izlenimi halkın tedirgin olduğu ve Suruç’un kendi sessizliğine gömüldüğü yönündedir. Bazı vatandaşlar tarafından, çadırkentlerin IŞİD militanlarının eğitim kampı olarak kullanıldığı ve sabah 5.30 sularında kampa girişlerin olduğu iddia edilmektedir.

Yaralananların Çoğu Bombanın Etkisini Arttırmak İçin Kullanılan Bilyelerden Etkilendi

Hastaneleri ziyaret eden CHP heyeti burada doktorlardan ve yaralılardan olay anı ve sonrası hakkında bilgi alarak durumlarını incelemiştir. Yoğun bakımdaki hastaların büyük çoğunluğunun beyin travmasına bağlı olarak yoğun bakımda olduğu hastane yetkilileri tarafından ifade edilmiştir. Yaralanmaların çoğunlukla bombanın etkisini artırmak için kullanılan, bombanın içindeki bilyelerden kaynaklandığı anlaşılmıştır. Durumu daha hafif olan yaralıların tedavilerinin ise hastanelerin Acil Servisinde sürdürüldüğü gözlemlenmiştir.

Olay Yerini İzleyen Herhangi Bir Güvenlik Kamerası Mevcut Değildi

Yapılan temaslarda CHP heyetine olay anında yapılan herhangi bir güvenlik kaydı olmadığı belirtilmiştir. Mevcut Mobese kameraları olay yerini görmemekte, olay yerini gören Kültür Merkezi kameraları ise olay anında çalışmamaktadır. Toplumsal infiale neden olan bu tip olaylarda güvenlik kameralarıyla ilgili daha önce de çeşitli sorunlar yaşanmıştır. Bu sorunların birçok olayda tekrarlanıyor olması düşündürücüdür.

vii. Olayda Kullanılan Patlayıcılar Daha Önce Diyarbakır’daki Terör Saldırısında Kullanılan Patlayıcılarla Benzerlik Göstermektedir

Heyetteki milletvekillerinin Cumhuriyet Başsavcısını ziyaretinde kendilerine, ölü sayısının 31 olduğu ve olayın canlı bomba ile gerçekleşmesi ihtimalinin kuvvetli olduğu ifade edilmiştir. Olay yerinde hayatını kaybedenlerin cesetleri incelendiğinde bu 31 kişiden birinin bombanın etkileri itibariyle canlı bomba olabileceğinin düşünüldüğü belirtilmiştir. Patlayıcının C4 ve TNT ile hazırlanmış ve etkisini artırmak amacıyla bilyeyle güçlendirilmiş bomba olduğunun, Diyarbakır’daki saldırıda kullanılan patlayıcılara benzerlik gösterdiğinin tespit edildiği, delil tespit işlemlerinin 25 kişilik kriminal ekiple devam ettiği, mevcut verilere ve bombanın türüne göre saldırının IŞİD tarafından gerçekleşmesinin kuvvetle muhtemel olduğu ifade edilmiştir.

3. BÖLGESEL BİR TEHDİT OLARAK IŞİD

IŞİD Nedir?

20 Temmuz 2015 tarihinde Şanlıurfa’nın Suruç İlçesi’nde gerçekleştirilen bombalı saldırı sonucu 31 yurttaşımızın hayatını kaybetmesine, yüze yakın yurttaşımızın da yaralanmasına neden olan, IŞİD olarak bilinen ancak daha sonra ismini İslam Devleti (İD) olarak değiştiren terör örgütü her geçen gün daha fazla Türkiye’de etkinliğini artırmaktadır. Söz konusu terör örgütü başta Suriye ve Irak olmak üzere etkili olduğu bölgelerde İslam dini adı altında her türlü vahşeti uygulamakta ve namını da dünyaya, insanlığa karşı sistematik suç işleyerek duyurmaktadır.

2003 yılında Ebu Musab Zarkavi tarafından kurulan ve 17 Ekim 2004’te El-Kaide terör örgütüne bağlılığını ilan eden yapı, sırasıyla “Cemaat el-Tevhid vel-Cihad (2003), “Tanzim Kaidat el-Cihad fi Bilad el Rafidayn” (Ekim 2004), “Mücahidin Şura Konseyi” (Ocak 2006), “Irak İslam Devleti) (Ekim 2006), “Irak ve Şam İslam Devleti” (Nisan 2013) ve son olarak “İslam Devleti” (Temmuz 2014) isimlerini aldı. Örgüt halen Ebu Bekir el-Bağdadi isimli terörist tarafından yönetilmektedir.

Örgütün İlk kullandığı adlardan birisi ISIL dir. (Islamic State of Iraq and the Levand – Irak ve Levant İslam Devleti). Levant bölgesinin ise tarihsel olarak Hatay ilimizi de kapsadığı genel olarak kabul edilmektedir. Dolayısıyla örgütün başlangıçtan itibaren Türkiye topraklarını hedef aldığı açıktır.

Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR) raporuna ve basın-yayın alanındaki genel kanıya göre İslam Devleti'nin şuan Irak ve Suriye’de 80 bin civarı üyesi bulunmaktadır.

Şubat 2013-Haziran 2015 Tarihleri Arasında Gerçekleşen IŞİD Bağlantılı Olaylar ve Eylemler

Şubat 2013

HATAY CİLVEGÖZÜ SALDIRISI: Üçü Türkiyeli, 11’i Suriyeli olmak üzere 14 kişinin ölümüne yol açan Cilvegözü’ndeki patlama Suriye plakalı bir araçta ve sınırın Suriye tarafında gerçekleşti. Patlamanın, Suriye Ulusal Konseyi heyetinin olay yerine gelmesinden 10 dakika önce gerçekleşmiş olması nedeniyle Özgür Suriye Ordusu (ÖSO), olayda Beşar Esad yönetimindeki Baas partisinin rolü olduğunu öne sürdü. Ancak patlamanın olduğu bölge aylardır Şam rejiminin değil muhaliflerin kontrolündeydi. Esad güçleri, ÖSO denetimindeki bir bölgeden bomba yüklü bir araçla geçebildiyse, bu durum Şam rejiminin muhaliflerin içine sızmış olduğu anlamına geliyor ve bu, ÖSO için çok büyük bir zaaf. Ya da bazı kesimlerin öne sürdüğü gibi, bombalar Kürtlerle savaşan El Nusra cephesine iletilmek üzere araca yüklenirken yanlışlıkla patlamış olabilir.

Suriye muhalefetinin çatı örgütü Suriye Devrimci Muhalefet Güçleri Koalisyonu’nun başkanı Muaz el Hatip, Suriye rejimi ile müzakere edilebileceği mesajını vermiş ancak El Nusra buna şiddetle karşı çıkmıştı. Olay, son derece karışık ve bugüne kadar arkasında hangi güçlerin bulunduğu aydınlığa kavuşmadı.

Mayıs 2013

REYHANLI SALDIRISI: 11 Mayıs 2013’te Hatay-Reyhanlı’da bomba yüklü araçlarla gerçekleştirilen art arda iki patlamada üçü Suriyeli 52 kişi hayatını kaybetti, çok sayıda kişi yaralandı. AKP hükümeti saldırıdan Suriye rejimini sorumlu tuttu. Dönemin başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, “Bir kaç gün önce Banyas’taki katliamı yapanlar kimse, bu saldırıyı düzenleyenler de onlardır” dedi.

Suriye rejimi Mayıs ayının ilk günlerinde ülkenin Akdeniz kıyısındaki Banyas kentinde büyük bir etnik temizliğe girişmiş, 145 sivilin vahşice katledildiği bu saldırının faili olarak Hatay doğumlu olan ve uzun yıllar önce Suriye’ye yerleşen eski Marksist Acilciler örgütünün lider kadrosundan Mihraç Ural gösterilmişti.

Başbakan’ın sözleri üzerine bazı medya organları saldırıyı Marksist Acilciler örgütünün düzenlediğini öne sürdü. Oysa Acilciler örgütü yıllar önce tarihe karışan ve zaten var olduğu 12 Eylül döneminde de hücre yapılanmasının ötesine geçemeyen bir örgüt. Saldırının failleri olarak gözaltına alınan ve 12’si tutuklanan 19 kişinin hepsi de Türkiye vatandaşı.

Reyhanlı saldırısı, ilki 2013 Şubat ayında Cilvegözü sınır kapısında denenen saldırının devamı niteliğinde görünmektedir. Sınırdan geçemeyince kapının bir kaç metre gerisinde patlatılan bomba yüklü araç 14 kişinin ölümüne neden olmuştu. Bu saldırıların, Türkiye’yi Suriye’deki savaşın içine çekmek, nüfusunun yarısı Alevi yarısı Sünni Arap olan Hatay’da mezhep çatışmasını körükleyerek Türkiye’yi içeride de büyük bir açmazla karşı karşıya bırakmak ve Özgür Suriye Ordusu’na verdiği destek nedeniyle AKP hükümetini cezalandırmak için Esad rejimi tarafından düzenlendiği öne sürülmektedir. Ancak Cilvegözü olayından sonra gereken güvenlik önlemlerinin alınmamış olması, Emniyet ve MİT arasındaki istihbarat kopukluğu, sonraki günlerde medyaya yansıyan ve saldırı ile ilgili ihbarın bir gün önce yapılmış olduğuna ilişkin belgeler, hükümetin ve ilgili birimlerin bu konuda yeterince duyarlı ve dikkatli davranmadığını göstermiştir. Milliyet gazetesi, saldırıdan bir gece önce MİT’in, saat 20.24’te saldırı olacağı konusunda bilgi verdiğini duyurdu. Buna rağmen ilçede önlem alınmamış olması, MOBESE kameralarının çalışmıyor durumda bulunması dikkat çekicidir.

Ocak 2014

‘DEVLET SIRRI’ TAŞIYAN TIRLAR: 2014 Ocak ayının ilk günü Hatay’da Suriye’ye silah ve mühimmat götürdüğü iddia edilen bir TIR durduruldu. TIR’ın İnsani Yardım Vakfı’na (İHH) ait olduğu haberi yayıldıysa da İHH açıklama yaparak söz konusu TIR’la ilgisi olmadığını duyurdu. Haberin ilginç yanı jandarmanın TIR’da yapmak istediği aramanın MİT tarafından engellendiği iddiasıydı. Olay yerine gelen bölge savcısı da TIR’da arama yaptırmayı başaramadı. Savcı, tutanağına TIR’ın MİT’e ait olduğunu, yükünün ‘Devlet sırrı’ olarak savunulduğunu yazdı. TIR yüküyle yoluna devam ederek, arkasında pek çok soru işareti ve büyük tartışmalar bıraktı. (Bu savcı da görev yeri değiştirilenler arasına girdi).

Bir kaç gün sonra ise bu kez Adana-Gaziantep Otoyolu'nun Ceyhan Gişeleri yakınında 4 TIR jandarma tarafından durdurularak içinde kaçak silahlar olduğu ihbarı üzerine aranmak istendi. Bu TIR’ların da aranmasına MİT tarafından izin verilmedi.

Başbakan Erdoğan, TIR'ın "Devlet sırrı" denilerek aratılmamasının MİT yasasına göre yasal olduğunu iddia etti. TIR olayını 7 Şubat'ın devamı diye niteleyen Erdoğan, “Her ikisi de paralel devletin işidir. Yargı üzerine vazife olmayan bir şey yapmaya kalktı” dedi. Adana Savcıları tarafından olayla ilgili gizlilik kararı alındı

MART 2014

NİĞDE’DE IŞİD TARAFINDAN BİR TERÖR EYLEMİ DAHA GERÇEKLEŞTİRİLDİ: IŞİD, Niğde’nin Ulukışla ilçesinde bir terör eylemi daha gerçekleştirdi. Saldırıda 1 polis ve 1 astsubayımızı şehit eden, bir vatandaşımızı da öldüren IŞİD üyesi üç zanlı tutuklandı.

Nisan 2014

IŞİD, 4 FRANSIZ GAZETECİYİ GAZETECİ AKÇAKALE’DE SERBEST BIRAKTI: Suriye'de geçen yıldan bu yana kayıp olan ve El Kaide bağlantılı IŞİD güçlerinin elinde tutulan dört Fransız gazeteci, gözleri ve elleri bağlı bir şekilde Şanlıurfa'nın Akçakale ilçesi sınırında devriye gezen askerler tarafından bulundu. Fransa Cumhurbaşkanı Hollande, gazetecilerin serbest bırakılması nedeniyle Türkiye’ye teşekkür etti.

Mayıs 2014

SURİYE SINIRINDA BOMBALI SALDIRI ve IŞİD KATLİAMI: Suriye'nin Türkiye sınırındaki Es-Saleme Kapısı yakınlarında bomba yüklü araç infilak etti, en az 29 kişi hayatını kaybetti. Türkiye sınırına yakın Suriye'nin kuzeyinde YPG’nin denetimindeki Serekaniye (Resulayn) bölgesinden korkunç katliam haberleri geldi. Bölgedeki Tileliye köyü ve mezralarına saldıran Suriye'deki radikal örgüt Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) militanları, aralarında çocuk ve kadınların da olduğu 15 kişiyi öldürdü.

Haziran 2014

IŞİD’İN MUSUL KONSOLOSLUĞUMUZA YAPTIĞI BASKIN: 2013 bahar aylarından itibaren özellikle Suriye'nin kuzeyinde adını sıkça duyurmaya başlayan, ardından Irak'ta düzenlediği saldırılarla tüm dünyanın dikkatini çekmeye başlayan Irak Şam İslam Devleti (IŞİD), 7 Haziran’da Musul’a saldırdı. 24 saat içinde 165 kişinin yaşamını kaybettiği bu saldırılar, Türkiye konsolosluğu için açık bir tehdit oluşturduğu halde konsolosluğun boşaltılması kararı verilmedi. Musul valisi başta olmak üzere, kentin üst düzey yetkilileri kaçarak Kürt bölgesine sığınırken, konsolosluk kapatılmadı. Irak emniyet birimlerine ait binaları ve kontrol noktalarını ele geçiren IŞİD, 9 Haziran’da, 28 Türk TIR şoförünü rehin aldı. 10 Haziran’da IŞİD’in Türk konsolosluğunu bastığı haberi geldi. Örgüt, aralarında Musul Başkonsolosu, 30 özel harekât polisi ve 18 çalışan ile ailesinin de bulunduğu 49 kişiyi rehin aldı. Bu sırada dirençle karşılaşmayan teröristler, binadaki Türk bayrağını indirerek yerine siyah IŞİD bayrağını çekti.

Rehine krizinin üzerinden bir kaç gün geçip, kaçırılanlarla ilgili bir gelişme olmayınca hükümete yönelik eleştirilerin dozu arttı. Gazete köşelerinde, Meclis kürsüsünde hükümete ‘IŞİD’in Musul’a saldırdığı anlarda konsolosluğun neden boşaltılmadığı’ soruldu. Ankara’dan konsolosluk görevlilerine ‘çatışmadan teslim olun’ talimatı verildiği iddiası gündeme geldi.

Bu gelişmeler üzerine, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu, Ankara 9. Ağır Ceza Mahkemesi’nin kararıyla Türkiye’nin Musul Başkonsolosluğu personeli ve bazı Türk şöförlerin alıkonulması ile ilgili haberlere yayın yasağı getirildiğini açıkladı. New York merkezli Gazetecileri Koruma Cemiyeti (CPJ), yayın yasağına tepki gösterdi. CPJ, halkın özgür haber alma hakkının engellendiğinin altını çizdi ve medyaya getirilen sansürün Türkiye’de ilk olmadığını hatırlattı.

ABD yönetimi, IŞİD’in konsolosluk baskınını "en güçlü" şekilde kınarken, NATO Genel Sekreteri Anders Fogh Rasmussen, Irak'taki gelişmeler bağlamında, Türkiye'nin savunulması ve korunması konusunda gerekli adımları atmakta tereddüt etmeyeceklerini açıkladı.

AKP hükümeti, krizin patlak verdiği ilk günlerde, konsolosluğun güvenliğinden merkezi Irak hükümetinin sorumlu olduğunu belirterek gerekli önlemleri almayan Irak yönetimini suçladı. IŞİD’in saldırıları karşısında Irak ordusu çekildiği için, konsolosluğu koruyacak güç kalmadığını, içerideki 30 kişilik güvenlik timinin ise silahlı çok sayıdaki IŞİD militanı ile çatışacak güçte olmadığını savundu. Dışişleri Bakanlığı, bundan sonraki tek görevinin Türk vatandaşlarını sağ salim geri getirmek olduğunu duyurdu. Bakanlık, Musul, Kerkük, Selahattin, Diyala, Anbar ve Bağdat'ta bulunan vatandaşların mümkün olan en kısa sürede bu illerden ayrılması ve bu illere seyahat etmekten kaçınmalarını tavsiye etti. Ayrıca Basra’daki Türk konsolosluğu tahliye edildi.

IŞİD 20 Eylül’de rehineleri serbest bırakınca, dikkatler Ankara’da çevrildi. ABD’nin Suriye’deki IŞİD hedeflerine yönelik ilk hava operasyonuna, aralarında örgüte finansal destek sağladıklarına inanılan Suudi Arabistan ve Katar’ın bile bulunduğu 5 Arap ülkesi katıldıktan sonra, Türkiye’den beklentiler daha da arttı.

Uluslararası koalisyonun Türkiye’den öncelikli beklentisinin, sınırlarını sıkı biçimde kontrol etmesi, örgüt militanlarının Türkiye üzerinden Suriye’ye geçişine izin verilmemesi ve koalisyona askeri destek sağlanması olduğu açıklandı.

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, rehinelerin serbest bırakılmasının ardından gittiği ABD’de, BM Genel Kurulu toplantıları sırasında görüştüğü ABD’li yetkililere “tampon bölge” talebini iletti. Ancak Amerikan tarafı muhtemelen tampon bölgeye sıcak bakmadı.

Ancak Türkiye, BM Güvenlik Konseyi'nde yabancı militanlarla mücadele için sunulan karar tasarısını onayladı. Genel kurulda oybirliği ile kabul edilen tasarı savaşçı gruplara yandaş toplama ve kaynak sağlanması, terör örgütlerine katılmak isteyenlerin, karışıklıkların yaşandığı ülkelere seyahatlerinin engellenmesini amaçlıyordu. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan da BM Genel Kurul konuşmasında IŞİD’i ilk kez ‘eli kanlı terör örgütü’ diye niteledi. IŞİD karşıtı koalisyona 'hem siyasi hem de askeri' olarak destek verileceğini söyleyen Erdoğan, Türkiye’ye dönerken uçakta kendisine eşlik eden gazetecilere, 49 rehinenin kurtarılmasıyla IŞİD ile mücadelede şartların değiştiğini ifade ederek, "Türkiye üzerine düşeni yerine getirecek. Hudutlarımızı korumak durumundayız" dedi.

Ağustos 2014

IŞİD’İN ŞENGAL SALDIRISI: Irak’ın ikinci büyük kenti Musul’u ele geçirdikten sonra Erbil’e ilerleyen IŞİD (yeni adıyla İslam Devleti) Musul civarında Ezidi Kürtlerin yaşadığı köylere ve Şengal kentine (Sincar) saldırdı. IŞİD’e karşı savaşan Irak Kürt Bölgesel Yönetimine bağlı peşmerge komutanlarının bazıları geri çekilince çaresiz onbinlerce insan evlerini geride bırakarak Şengal dağına kaçmak zorunda kaldı. Aç, susuz, ilaçsız, 55 derece güneş altında perişan olan onbinlerce Ezidi, dağlarda 10- 12 saat yürüyerek güvenli bölgelere ulaşmaya çalıştı. Rojava’ya geçen Ezidilerin bir bölümü yürüyerek ve dağları aşarak Türkiye’ye gelmeye başladı.

Ağustos 2014 tarihi itibariyle Türkiye’ye sığınan Ezidilerin sayısı 20.000’i aştı. Sadece Uludere’ye 14.000’in üzerinde Ezidi geldi. Buraya gelenler Diyarbakır, Nusaybin, Batman, Cizre, Silopi ve Şırnak’taki kamplara gönderildi.

Ocak 2015

IŞİD 4,5 AY SONRA KOBANİ’DEN ÇIKARILDI: IŞİD’in Musul’u ve Şengal’i ele geçirdikten sonra tüm gücüyle yüklendiği ve üç koldan kuşattığı Suriye’nin Türkiye sınırındaki küçük kenti Kobani, yaklaşık 4,5 ay sonra IŞİD’i püskürttü, büyük kayıplar veren örgüt geri çekildi. İlk iki ay boyunca uluslararası koalisyonun hava desteği sayesinde sadece YPG ve YPJ’nin savunduğu kent, Türkiye’nin peşmergenin geçişi için koridor açmasının ardından iki aydan bu yana sağladığı lojistik destek sayesinde IŞİD’den kurtarıldı.

Mayıs 2015

MİT TIR’LARI OLAYINA DAİR YENİ GELİŞMELER: 1 Ocak 2014’de Hatay, 19 Ocak 2014’de de Adana’da ‘Mühimmat ve silah’ taşıdıkları iddiasıyla TIR ve otobüslerde özel yetkili Adana Cumhuriyet Savcıları tarafında arama yaptırılması istenmesi tartışmalara neden olmuş, görevli 4 savcının önce başka yerlere atamaları yapılmış, daha sonra açığa alınmışlardı. TIR'larda silah ve mühimmat bulunduğu iddia edilmiş, ancak hükümet ve güvenlik kaynakları “Türkmenlere insani yardım malzemesi taşındığını” öne sürmüştü. Daha sonra Cumhuriyet Gazetesi’nin TIR’larda silah olduğunu belgeleyen haberi üzerine hükümet yetkilileri bu kez de “silahların Türkmenlere gittiği” iddiasında bulundu. Ancak bölgedeki Türkmenler kendilerine TIR’lar vasıtasıyla ulaşan herhangi bir mühimmatın olmadığını açıkladılar.

TIR'larla silah taşınmasına ilişkin dosya hakkında takipsizlik kararı verilirken, bu TIR'lara yönelik ihbarlar üzerine TIR’ları arayan askerler hakkında ‘casusluk’ suçlaması ile dava açıldı, celseler gizli yapılmaya başlandı. Operasyonları yapan savcılar ve jandarma yetkilileri tutuklandı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2015 Mayıs ayının son günü çıktığı canlı yayın programında durdurulan MİT TIR'larında bulunan silahların görüntüsünü yayınlayan Cumhuriyet gazetesinin Genel Yayın Yönetmeni Can Dündar'ı canlı yayında tehdit etti, “Bedelini ağır ödeyecek, öyle bırakmam onu” dedi. Erdoğan, Dündar hakkında, "gerçeğe aykırı bazı görüntü ve bilgiye yer verdiği" gerekçesiyle bireysel suç duyurusunda da bulundu. Can Dündar’ın yanıtı, "Devlet memuru değil, gazeteciyiz" oldu. Cumhuriyet gazetesinin 59 yazarı da Dündar'a destek vererek, "Sorumlu benim" açıklaması yaptı. Gazete işin ucunu bırakmadı, önce Can Dündar köşesinden Erdoğan’a MİT Tırları konusunda yanıtlaması talebiyle 20 soru yöneltti. Ardından gazete MİT TIR’ları operasyonundaki diyalogları ve daha önce paylaşılmamış fotoğrafları yayınladı. Gazete ayrıca, olayın kamera kaydını da, soruşturmanın geçmişi ile birlikte anlatıldığı haberinde paylaştı. Cumhuriyet, MİT’in IŞİD bayrağı dalgalanan Atme kampından yaptığı cihatçı ve silah transferini belgeleyen görüntüleri de yayınladı. İddialara göre Kobani’den geçemeyen IŞİD militanları Türkiye üzerinden taşındı. Akçakale’den Suriye’ye nasıl geçtiklerini anlatan şoförler, kendilerini “Bizim bir suçumuz yok, devlet işi yapıyorduk” diye savundu.

Haziran 2015

IŞİD’İN HDP MİTİNGİNE BOMBALI SALDIRISI: HDP'nin seçimden hemen önce Diyarbakır'da düzenlediği son mitinge (5 Haziran) bombalı saldırı düzenlendi. Cep telefonu düzeneği ile yönlendirilen iki ayrı patlamada 3 kişi hayatını kaybetti, 100’den fazla kişi yaralandı. Yaralılardan ikisinin daha sonra hastanede hayatını kaybetmesiyle ölü sayısı 5’e çıktı. Patlamanın piknik tüpünün içine yerleştirilmiş bombadan kaynaklandığı tespit edildi. Olayla ilgili IŞİD militanı olduğu açıklanan bir kişi tutuklandı. Mahkeme, benzer tüm olaylarda olduğu gibi bu saldırıyla ilgili olarak da ‘gizlilik’ kararı verdi.

4. SURUÇ KATLİAMI VE IŞİD TEHDİDİNE İLİŞKİN DEĞERLENDİRMELER-ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

Suruç Katliamına İlişkin Değerlendirmeler

Bölgeye giden gençler tamamen barışçıl amaçlarla orada bulunmaktadır. Yaptıkları basın açıklaması ‘’savaşa karşı barış’’ temasını içermektedir. Kobane’ye oyuncak, gıda malzemesi ve fidan götürmüşlerdir. Böylesi bir etkinliğin hedef olması ve kana bulanması IŞİD isimli örgütün zihin dünyasını bir kez daha ortaya sermiştir.

Suriye’de yaşanmakta olan iç savaşın yol açtığı kargaşa ve kaos ortamından beslenip büyüyen IŞİD, en yaygın ve sistematik insan katliamlarını gerçekleştirenler terör örgütlerinden biridir. Aynı zamanda esnek yapılı ve eleman sağlamada geniş bir coğrafyaya ulaşma olanaklarına sahip bir örgütlenmedir. 2011 yılından itibaren de bu örgütlenmeye en büyük lojistik destek Türkiye’nin denetimsiz sınırlarından sağlanmaktadır.

Uluslararası toplumun baskıları sonucu son dönemlerde bazı önlemlerin alındığı ifade edilse de Türkiye’nin bugüne kadar sürdürdüğü yanlış Suriye politikaları, Reyhanlı’da 52, Cilvegözü Sınır Kapısında 13, Niğde’de iki yurttaşımızın öldürülmesinde olduğu gibi, son olarak Suruç ‘ta yaşanan katliamın da asli nedenlerinden biridir. Bölge halkında tedirginlik hakimdir. Sınırın öte tarafında devam eden çatışmaların bölgeye taşınması ihtimali ürkütücüdür. Yaşanan travmanın boyutu ve eylemlerin devam etme riski dikkate alındığında Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin olağanüstü olarak toplanması ve acilen bir Araştırma Komisyonu kurulması önem arz etmektedir.

Olayın gelişimine neden olan temel faktörlerden birinin istihbarat zafiyeti olduğu anlaşılmıştır. Siyasallaşan MİT’in son zamanlarda gerçekleşen diğer saldırılarda olduğu gibi, Suruç patlamasında da görevini etkin biçimde yerine getiremediği görülmektedir.

Yaşanan bunca vahim olaya ve tehditlere rağmen sınır güvenliğinin halen yok denilecek ölçüde ihmal edildiği, gerekçe olarak sınırın uzunluğunun gösterildiği gözlenmiştir. Bu kabul edilebilir bir durum değildir. Sınır güvenliğindeki bu zafiyet hem IŞİD’in sınırdaki geçişlerini kolaylaştırmakta hem de ulusal güvenliği önemli ölçüde tehdit etmektedir.

Patlamanın hemen ardından olay yerine intikal eden güvenlik güçleri slogan atan vatandaşlara TOMA larla müdahale etmiştir. Bu durum devletin, travmaya neden olan olaylarda yatıştırıcı, güven verici tavır alması gerekliliğine uyulmadığını açıkça göstermektedir. Olayın hemen ardından güvenlik güçlerinin sergilediği tutum endişenin ve paniğin artmasına neden olmuştur. Kriz yönetimi doğru yapılamamıştır.

İlk anda eşzamanlı patlama olarak açıklanan Kobane’deki patlamayla ilgili ikna edici bir bilgi halen alınamamış görünmektedir. Ayrıca iki canlı bombanın olabileceği yönündeki bilgiler de yeterince aydınlatılamamıştır.

IŞİD TEHDİDİNE KARŞI ALINMASI GEREKEN TEDBİRLER-ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

TBMM'de bir araştırma komisyonu kurularak IŞİD faaliyetlerinin tespit edilmesi ve Türkiye sınırları içinde IŞİD yapılanmasının tamamen yok edilmesi için kapsamlı bir iç güvenlik stratejisi oluşturulmalıdır
Hükümet IŞİD'le etkin mücadele edileceği yönünde irade beyan etmeli ve kamuoyuna bu tavrını açıklamalıdır.
Türkiye'den IŞİD'e katılımın önlenmesi için istihbarat ve güvenlik ayaklarını içeren yeni bir yaklaşım benimsenmelidir (Not: Bugüne dek sınır ötesinden toprağa verilmek üzere Türkiye’ye getirilen, çatışmalarda ölen Türkiye’li IŞİD militanı sayısının 300 civarında olduğu belirtilmektedir. Bu rakamdan yola çıkarak, sınır ötesinde IŞİD saflarında çatışmakta olan 10 bin civarında Türkiye vatandaşı olduğu tahmin edilmektedir.)
IŞİD'in Türkiye mevzuatı bakımından da terör örgütleri listesine eklenmelidir.
Suriye sınırındaki kontrolsüz durum, acilen sona erdirilmeli ve sınır güvenliği sağlanmalıdır.
Türkiye'den Suriye'ye yapılan silah sevkiyatı durdurulmalıdır
Türkiye'nin Suriye politikası yeniden ele alınmalı, sınır güvenliği ve bölgesel barışı ön plana çıkaran yeni bir yaklaşımın benimsenmelidir
Uluslararası toplumun IŞİD'le daha etkin mücadele etmesi için Türkiye inisiyatif almalı, girişimlerde bulunmalıdır.
IŞİD eylemlerine katılan birçok kişinin aranan, izlenen, kişiler olduğu göz önünde bulundurulduğunda, çok vahim ihmallerin - hatta göz yummaların- olduğu şüphesi ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle özellikle “önleyici dinlemeler” hakkında tüm ülkeyi kapsayan etkin bir soruşturma yapılmalı, eylemlere katılan IŞİD mensupları hakkında elde edilen bilgilerin gereğinin yapılıp yapılmadığı araştırılmalıdır.
İstihbarat birimleri arasında kopukluk olup olmadığı TBMM Tarafından araştırılmalı. TBMM Güvenlik ve İstihbarat Komisyonuna kendiliğinden inceleme yapma yetkisi tanınmalıdır.
Suç iddialarının birden fazla Cumhuriyet Savcılığının yetki alanına girdiği gözetilerek, birleştirilebilir nitelikteki soruşturmalar birleştirilerek tek elden hızlı ve etkin bir soruşturma yapılmalıdır

EK-1: CHP Milletvekilleri Tarafından IŞİD’le İlgili Olarak Bugüne Kadar Verilen 2 Genel Görüşme Önerisi

EK-2: CHP Milletvekilleri Tarafından IŞİD’le İlgili Olarak Bugüne Kadar Verilen 1 Gensoru

EK-3: CHP Milletvekilleri Tarafından IŞİD’le İlgili Olarak Bugüne Kadar Verilen 5 Meclis Araştırma Önergesi

EK-4: CHP Milletvekilleri Tarafından IŞİD’le İlgili Olarak Bugüne Kadar Verilen 153 Soru Önergesi