Tütün Fiyatı Belirlenirken Çftçinin Hiçbir Söz Hakkı Yok.

GÜNDEM

Manisa bölgesinde tütün fidesi dikimi başladı.

Akhisar ilçesi Sakarkaya, Topluca, Hacıosmanlar ve Yayakırıldık köylerinde tütün üreticisi çiftçiler Dertlerini Anlattı

Eskiden tütün dikimini bir şenlik havasında yaparlarken şimdi gelecekten umutsuz, acaba tütün maliyetini kurtaracak mı diye kara kara düşünerek yaptıklarından bahsediyolar.

Köylerindeki birçok komşu tütün tarımından vazgeçmiş.

Tütüncüye kız bile vermiyorlar diye serzenişte bulundular.

Bölgede çiftçilerle tütün firmaları tütün üretim sözleşmesi imzalıyorlar. Hemen hemen hepsi şirketlerle sözleşme imzalamışlar.

Ama ellerinde sözleşme yok. Üç nüsha düzenlenen sözleşmenin bir sureti çiftçiye, bir suretinin ise Bakanlığa teslim edilmesi gerekiyor.  Onu da son teslim tarihi olan 15 Mayıs’ta toplu olarak yapıyorlar. 

Sözleşme imzalanırken fiyat yazmıyorlar. Bakanlığa teslim ederken kendi belirledikleri fiyatı yazıyorlar.

Yani sözleşme imzalanmış, avanslar ödenmiş, dikim başlamış fiyat ondan sonra belli oluyor.

Bakanlıktan aldığım bilgiye göre teslim edilen sözleşmelere tütün kilogram fiyatı olarak 55 lira yazılmış. 

Şirket elemanları da tütün üreticilerine fiyatın 55 lira olduğunu sözlü olarak bildirmişler. Tütün dikimi yapan üreticilerin bir kısmı ise fiyatı benden öğrendiler.

Oysa Kırkağaç Ziraat Odası bu yıl tütün maliyetini 60 lira olarak hesapladı.

Geçen 31 lira avans verildi. Şirketler fiyatı 35 lira olarak belirledi ve hasatta tütüncüye sadece 4 lira fark ödendi.

Bu durumda tütün fiyatındaki artış yüzde 57 olacak.

Oysa bir yılda mazota yüzde 238 zam geldi. Bir yıl önce çiftçinin kullandığı mazotun fiyatı 6,5 liraydı, bu gün 22 lirayı geçti.

Geçen yıl bir kilo tütünle 5 litre mazot alınırken, bu gün ancak 2,5 litre alınabiliyor. 

Geçen yıl dikim zamanı 4.000 lira olan gübrenin fiyatı 13.500 lira oldu.

Zirai ilaca yüzde 200 zam geldi.

İşçilik yüzde 100 arttı.

TÜİK’in makyajlı rakamlarına göre bile tarımda üretici enflasyonu (ÜFE) yüzde 118

Ama çiftçinin ürettiği tütünün fiyatı sadece % 57 arttı.

Tütün üreticisi maalesef şimdiden ürettiği tütünü maliyetinin altında satmak zorunda kaldı. 

Türkiye'de tütün üretimi bilhassa TEKEL’ in özelleştirilmesi sonrası kan kaybetmiştir. Bundan en büyük zararı da önemli bir tütün üretim merkezi olan Manisalı çiftçiler görmüştür.

Ülkede tütün ekim alanı çiftçi sayısı ve üretim miktarı her yıl düşüyor.

2000 yılların başında 400 bin olan üretici sayısı 2014 yılında 87 bine 2020 yılında 57 bine kadar gerilemiştir.

Benzer durum üretimde de söz konusudur. 2014 yılında 93 bin ton olan üretim 82 bin tona düşmüş.

Tütün halen en önemli ihraç kalemlerinden birisi, fakat son yıllarda ithalat ihracatı geçmiş durumda. Kaliteli Türk tütünü ihraç edilerek sigara üretimi ithal tütünle yapılmaktadır.

Geçmişte net ihracatçı olan ülkemiz şuan net ithalatçı durumunda. 

2006 yılında 497 milyon dolar ihracata karşılık 253 milyon dolar ithalat yapılmış.

2020 yılında ise 279 milyon dolar ihracata karşı 563 milyon dolarlık ithalat yapılmış.

2003 yılında ülkemizde satılan sigaradaki yerli tütün oranı %43 iken 2020 yılında bu oran %11 e kadar düştü.

2020 yılında bu oran artması için yasal düzenleme yapıldı ve sigaradaki yerli tütün oranının kademeli olarak % 30’a çıkarılmasına karar verildi. 2022 yılı için hedef %17 Bu şartlarda hedefin tutması mümkün değil.

Tütün tarımı kıraç arazilerde ve su olmayan yerlerde yapılıyor.

Tütün üreticisi tarımla uğraşanların en yoksul kesimi. 

Tütün fiyatı belirlenirken çiftçinin hiçbir söz hakkı yok.

Bakanlığın Tütün ve Tütün Mamulleri Dairesi tamamen endüstriyel tütün işleme ve üretimi üzerine teşkilatlanmış. Ne yazık ki tütün tarımı göz ardı edilmiş.

Tütün en önemli tarım ürünlerinden birisi. Üretim sürekli düşüyor. Buna dur demek zorundayız.

Tarım ve Orman Bakanlığı tütün üreticisine sahip çıkmalı. Üretici tütün şirketlerinin insafına terk edilemez.

Bakanlığı göreve çağırıyoruz.

Sözleşmeler ziraat odalarının veya tütün kooperatiflerinin şahitliğinde imzalanması için yasal düzenleme yapılmalıdır.