Soma'da Kömür Alarmı: İthalat Darbesiyle Madenler Kapanma Noktasında, Binlerce İşçi Gelecek Kaygısında

GÜNDEM

Soma'da Kömür Krizi: İşçiler ve Şirketler Zor Durumda

Manisa'nın Soma ilçesindeki kömür madenlerinde yaşanan üretim ve satış sıkıntıları, bölge ekonomisini ve istihdamını tehdit ediyor. İthal kömür politikaları nedeniyle yerli kömür satışının durma noktasına gelmesi, binlerce işçinin geleceğini belirsizliğe sürüklüyor.

Bölgedeki Madencilik ve Ekonomik Yapı

Soma'da 4 yer altı madeni, Kınık bölgesinde de bir yer altı madeni faaliyet gösteriyor. Bunun yanı sıra termik santral, çimento fabrikası ve hem yer altı hem yer üstü maden işletmeciliği bulunuyor. Bölgede yaklaşık 25 bin işçi çalışıyor; ancak son gelişmeler bu istihdamın risk altında olduğunu gösteriyor.

İthal Kömür Politikası Yerli Üreticiyi Vurdu

Hükümetin ithal kömür (İTAL) politikası, yerli kömür madeni işletmecilerini zor durumda bıraktı. Maden şirketleri, üretim maliyetlerini karşılayamaz hale gelirken, işçi ücretleri ve diğer giderlerin de ödenemez duruma geldiği belirtiliyor. "Kömür satılmıyor" diyen sektör çalışanları, küçülme ve işten çıkarmaların başlayabileceği endişesiyle madene gittiklerini söylüyorlar.

Konu ile ilgili soru sorduğumuz kişiler şunları dile getirdi:

Soma sokaklarında "madenler sıkıntı yaşarsa ne olur?" sorusuna şu yanıtlar alındı:

"Madenler kapanırsa esnaf, taşımacı kötü olur; yeni yetişen gençlerimizin işi zor. Ben bu madenlerin kapanmasını istemiyorum; ayakta dursun bunlar, iş kapısı, ekmek kapısı. Kimsenin mağdur olmasını istemiyorum."

Madende çalışan bir işçi ise şunları söyledi:

"Madenler kapanırsa Soma için çok büyük bir risk; esnaf için burası küçülmeye gider, insanlar burayı terk eder. O zaman burayı Balıkesir Balya gibi düşünelim. Mahalleler küçülmeye giderse, insanlar işsiz kalırsa zorluk çekenler Soma'da sıkıntı yaşanır."

"Madenler Soma'ya büyük bir miras. Eğer Soma'da maden olmazsa esnaflar için, herkes için büyük bir sıkıntı. Soma'nın en büyük gelir kaynağı maden. Soma'nın madeninden başka gelir kaynağı yok. Bizim kömürümüz daha kaliteli."

Diğer madende çalışan bir işçi ise, "Madenler kapanmasın, niye kapansın ki? Biz Türkiye'de enerji için mücadele veriyoruz, kömür çıkarmak için mücadele veriyoruz. Bunun için gerekli mücadele verilir." şeklinde konuştu.

Başka bir maden işçisi ise, "Bizler ithal kömüre karşıyız. Yerli, milli kömürümüz daha iyi. Ekonomik olarak Türkiye'de kendi ürettiğimiz kömürümüzü kullanmak daha güzel. Biz kendi ürettiğimiz kömürü satamazsak, ithal kömür alırsak o zaman biz maden işçileri olarak çalışma imkanı bulamayız. Biz aç kalırız. Onun için ürettiğimiz kömürü satmamız gerekir." ifadelerini kullandı.

"Ben üretilen kömürün satılmamasının nedenini termik santraline bağlıyorum. Termik santrali çalışmama sonucu elindeki kömür satılmayınca bu durumlar oluyor. O zaman madende çalışanların mevcut sayısı çok geliyor; böyle olunca madenler küçülme politikasına gidiyorlar bence."

"Bu ithal kömürün alımına son verilmesi lazım. Madenler kömürü satamadığı sürece biz yoklukla, açlıkla sınanacağız. Kamyoncunun, Soma'daki esnafın, herkesin işi çok zor. Bir şekilde buna devletin bir çare bulup Soma'nın kendi kömürünü satması lazım."

"İthal kömüre son vermemiz lazım. Başka bu işin çıkar bir yolu yok bana göre. İş yerleri kömür satamadığı için belli bir kazanç var, belli bir gider var; bu işçinin maliyeti çıkmıyor. Onun için diyorum ki ithal kömür, ithal kömür, ithal kömür. Buna devletin çare bulması lazım. Buradan yetkililere sesleniyoruz."

Konu ile ilgili görüşünü aldığımız Soma Belediye Başkanı Avukat Sercan Okur şunları söyledi:

"Herkesin bildiği üzere Soma kalbi emekle atan bir şehir, Türkiye'nin enerjisini üreten bir şehir, madenci ağırlıklı, işçi ağırlıklı bir şehir."

"Burada kömüre dayalı bir ekonomi var. Kömüre dayalı ekonominin de en büyük zincir halkalarından biri termik santral."

"Torku tarafından işletilen Soma Termik Santrali maalesef ekonomik anlamda ömrünü tamamlamış durumda ve şu anda termik santralimizin iki ünitesi çalışıyor. Diğer 4 ünitesi kapalı durumda."

"Şehri ısıtan sıcak su sisteminin kapanması ile birlikte sezonun bitmesiyle çalışan bu 2 ünitenin de stop edeceği söyleniyor."

"Bu da maden işçileri arasında büyük bir tedirginliğe sebep oluyor. Termik santralinin devre dışı kalması, üretim dışı kalması ilk önce maden şirketlerini etkileyecek, yeraltı maden ocaklarını etkileyecek."

"Ve yeraltı maden ocaklarında çalışan madenci kardeşlerimiz işsizlikle burun buruna gelecekler. Tabii ki bu bizim istediğimiz, arzu ettiğimiz bir manzara değil. Bunun gerçekleşmesini istemiyoruz. Bu nedenle bugüne kadar Belediye Başkanı olarak ilçede öne gelen sivil toplum örgütleri, siyasi partiler, sendikalar, sektör temsilcileri ile defalarca toplantılar yaptık."

"Kaymakamlık, Valilik nezdinde sorunlarımızı dile getirdik. Ancak bu sorunlar Soma'da çözülebilecek bir sorun değil. Buraya bu konuda hükümetin el atması gerekiyor."

"Hatta bu konuda Cumhurbaşkanımızın inisiyatif kullanması gerekiyor. Çözüm ise basit: Buradaki termik santralinin alacaklarına karşı Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu bu santrali devralırsa hem işletmesini yapıp hem ekonomik iyileştirmelerini yaparak, filtresini takarak termik santrali iyi bir konuma getirirse, termik santral daha sonra özel sektör tarafından da işletilmesi mümkün olur."

"Ayrıca çevre kirliliği, hava kirliliği ve Somalıların çok şikayet ettiği, dert yandığı, bizi derinden etkileyen bir başka sorununun da çözümüne katkı sağlamış olur."

"Soma özelinde termik santral ne kadar önemliyse, Türkiye genelinde de ithal kömür fiyatlarının yerli kömürden ucuz olması o kadar önemli ve yerli kömürün aleyhinde olan bir süreç. Çünkü ithal kömürün ucuz olması üreticinin, sanayicinin yerli kömürü değil de ithal kömürü tercih etmesine sebep oluyor. Ve bu da Soma'daki maden şirketlerini, dolayısıyla maden emekçilerini, maden işçilerini doğrudan etkiliyor. Yani hem termik santral sorunu hem ithal kömür sorunu çözülmediği takdirde maalesef Soma'da işsizlik baş gösterecek, toplu işten çıkarmalar yaşanmaya başlayacak. Biz Soma'nın bu kaderle yüz yüze gelmesini, bu kaderi yaşamasını istemiyoruz. Bizim burada bir komşu ilçemiz var, Balya. Yıllar önce enerji üretiminin, kömür üretiminin aktif olduğu bir ilçeydi. Ancak yıllar içerisinde bu kömür üretimi düşünce, bitince Balya bir kasaba havasına büründü. Soma'nın da aynı kaderi paylaşmasını istemiyoruz."

"Bütün çalışmamız, çabamız Soma'yı bu kaderden kurtarmak yönünde."

"Biz sendika başkanlarımızla, sendika temsilcileri ile sürekli diyalog halindeyiz ve belediye olarak, yerel yönetim olarak da bu süreçte onlara her türlü desteği veriyoruz. Vali Bey'in yanına birlikte gittik, Manisa Valimizin yanına birlikte gittik. Manisa Valimize de teşekkür etmek istiyorum; konuyla çok yakından ilgilendi ve konuyu Cumhurbaşkanlığı Yardımcılığı makamına kadar iletti. Ancak biz burada ülkeyi yöneten siyasi erk olan AK Parti'den gerekli desteği alamadığımızı düşünüyoruz. Bizim burada takındığımız tavır siyaset üstü bir tavır. Biz bu konunun siyaset üstü bir tavır olduğunu düşünüyoruz."

"Soma'nın geleceğini, bilhassa Soma'daki gençlerin geleceğini etkileyen bir konu olarak düşünüyoruz."

"Biz bu konuya siyaseten bakmadığımız halde, ben ne yazık ki AK Parti Soma ilçe yönetiminin bu meseleye siyasi yönden baktığını, siyasi kaygılarla hareket ettiğini görüyorum. Üzülerek görüyorum. Tekrar söylüyorum: Bizim kapımız herkese açık. Bu sorunun çözümü noktasında elini taşın altına koyacak herkesle işbirliği yapmaya ve görüşmeye hazırız, herkese görüşmeye hazırız."

"Sendikacılarımızın yanındayız, maden işçilerimizin yanındayız. Onların sorun yaşamasını, sıkıntı yaşamasını istemiyoruz. Soma'nın ekonomik anlamda darboğaza girmesini istemiyoruz. Bu konuda üzerimize ne düşüyorsa yapmaya hazırız. Eğer Soma halkı olarak toplumsal bir tepki vermemiz gerekirse, bu işi eyleme dökmek gerekirse biz orada da varız, her türlü desteği sağlayacağız."