MADENCİLER AYLARDIR İŞSİZ

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı’nın TBMM Genel Kurulu’ndaki görüşmelerinde Cumhuriyet Halk Partisi’nin Komisyon görüşmeleri itiraz ettiği 25’e yakın madde Kanun’dan çıkartılırken, AKP’nin kabul etmediği ancak muhalefetin talep ettiği maddeler ise Meclis görüşmelerinde kanuna önergelerle eklenerek uzlaşma sağlandı. Görüşmeler sırasında yaşam odası, madencilere 2 gün hafta tatili gibi düzenlemelerden sonra Soma Kömür İşletmeleri A.Ş.’de işten çıkarılan 2.831 madencinin kıdem tazminatları ve diğer tazminat alacaklarını almaları yönündeki düzenleme, iktidar ve muhalefet milletvekillerinin oyları ile kabul edildi. 

 

CHP Manisa Milletvekili ve Parti Meclisi Üyesi Özgür Özel TBMM’de yaptığı konuşmada düzenlemenin yerinde ancak eksik bir düzenleme olduğunu söyleyerek ‘aylardır işsiz olan madencilerin bir gün bile beklemeye tahammülü yok!’ dedi. 

 

///

 

MADENCİLER TAZMİANATLARINI ALABİLECEK 

 

Geçtiğimiz aylarda işten çıkartılan ve aylardır tazmiantlarını alamayan Soma AŞ’de çalışan madencilerin tazminatlarının ödenmesi ile ilgili düzenlemede 4 Parti uzlaşma sağladı. İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı görüşmelerinde 4857 sayılı Kanunun 112. maddesine eklenen fıkra ile Soma A.Ş’ye ait kapanmış olan maden ocağından işten çıkartılan 2.831 işçinin kıdem tazminatı ve diğer tazminat alacaklarını almaları yönünde bir düzenleme yapıldı. Buna göre : “5/1/2002 tarihli ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu ile 4/6/1985 tarihli ve 3213 sayılı Maden Kanunu kapsamında rödövans sözleşmeleri çerçevesinde yeraltı maden işletmeciliği yapan şirketlere ve ortaklarına ait malların Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu tarafından el koyma veya takip yoluyla satışından elde edilen gelirler, öncelikle bu sözleşmeler kapsamında söz konusu şirketlerde çalışmış olan işçilerden, iş sözleşmeleri kıdem tazminatını hak edecek şekilde sona ermiş olanların kıdem ve ihbar tazminatları ile izin, fazla çalışma ve diğer ücret alacaklarının ödenmesinde kullanılır. Bu ödemeler Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu tarafından ilgililerin hesaplarına yatırılmak suretiyle gerçekleştirilir. Ödemeye esas bilgi ve belgeler, işçinin son çalıştığı işvereni tarafından Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna teslim edilir.”  Düzenlemeye göre yeraltı maden işletmeciliği yapan şirketlere ait malların TMSF tarafından el koyma ya da takip yoluyla satışından elde edilen gelirler, öncelikle söz konusu şirketlerde çalışmış olan işçilerin hak ettikleri kıdem tazminatları ve diğer ücret alacakları ödemesinde kullanılacak. Ödemeler, TMSF tarafından söz konusu çalışanların hesaplarına yatırılacak. Soma’da yaşanan maden kazası sonrasında kapatılan işletmelerde çalışmış olan işçiler de kıdem ve ihbar tazminatları ile fazla çalışma izin ve benzeri ücretlerini bu kapsamda alabilecek.

 

 

CHP MADENCİLERİN TAZMİNATLARININ ÖDENMESİNİ KANUN GÖRÜŞMELERİNİN ÖN ŞARTI OLARAK GÖSTERDİ

 

Meclis’in 7 Haziran seçimleri nedeniyle tatile girmeden önce görüştüğü son Kanun olan ve hükümetin uzlaşarak geçirmek istediği İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısının görüşmelerinde Cumhuriyet Halk Partisi grubu Soma’da işsiz kalan madencilerin tazminatlarının ödenmesi hususunu ön şart ve olmazsa olmazları olarak belirtmişti. 

Görüşmeler sırasında konuyla ilgili bir konuşma yapan CHP’li Özgür Özel şunları söyledi:

 

MADENCİLER ŞİMDİ TMSF’NİN ŞİRKETİN MAL VARLIKLARINI SATMASINI BEKLEYECEK

 

‘Bugün burada bizim bu kanunun görüşmelerinde ön şartımız ve olmazsa olmazımız dediğimiz bir hususta, yani Soma AŞ'ye ait kapanmış olan maden ocağında işten çıkarılan 2.831 tane arkadaşımızın kıdem tazminatları ve diğer tazminat alacaklarını almaları için bir iş yapacağız. Yaptığımız iş özünde doğru bir iş ama eksik bir iş. Açıkça söylemek gerekirse bir gün bile beklemeye tahammülü olmayan arkadaşlar, TMSF'nin, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'nun bu şirkete ait el koymuş olduğu mal varlıklarını satmasını ve oradan tazminatlarının ödenmesini bekleyecek. Hiçbir şey yapmamaya göre çok doğru bir şey yapıyoruz.’

 

‘BU İŞİN DOĞRUSU ESAS İŞVEREN OLARAK TAZMİNATLARI DEVLETİN ÖDEMESİDİR’

 

‘Ama bunun doğrusu şudur: Madenler devletindir, redevans anlaşması falan buradaki Türkiye Kömür İşletmelerinin sorumluluğunu ortadan kaldırmaz. Redevansçı emekçinin kıdem tazminatı alacağını ödemiyorsa esas işveren olarak devlet devreye girer, öder, daha sonra gereğini yapar. Gereğini yapmaktaki sıkıntılar, yapılan redevans sözleşmesindeki eksikliklerin itirafıdır ve açıkçası bu gecikme ve TMSF'yi bekleme meselesi hepimizin ciddi bir sorumluluğunu gecikmeli olarak ve yine ihmal ederek yaptığımızın bir gerçeğidir.’ 

 

UYAR MADENCİLİK ÇALIŞANLARI YILLARDIR TAZMİNATLARINI ALAMIYOR 

 

‘Burada yine eksiklerimiz var çünkü sadece 2.831 Soma AŞ işçisinin sorununu çözüyoruz oysa Uyar Madencilik'ten mağdur aynı durumda 700’den fazla arkadaş var, onların sorununu çözmüyoruz. Uyar Madenciliğin Ermenek'teki mağdur ettiği kişilerin tazminatlarını ödemesini bekleyemeyiz, onlar alamayacaklar ama Meclis kapanacak, onların sorununu çözmüyoruz.’

 

İKTİDARIN UZLAŞMA KÜLTÜRÜ ZAMAN BASKISI OLUNCA ORTAYA ÇIKTI

 

‘Cumhuriyet Halk Partisi bunu aylardır dile getiriyor, dilimizde tüy bitti, defalarca reddedildi. İktidar partisinde olmayan uzlaşma kültürünün bugün zaman baskısıyla ortaya çıkması sonucunda, Cumhuriyet Halk Partisinin olmazsa olmazı bu madde ve "kırmızı çizgimiz" dememiz üzerine bir noktaya kadar getirildi. Bundan sonra hep birlikte oy vereceğiz, geçecek ama şunu hatırlatalım: Bu 2.831 işçi Manisa'da yalvardılar, 400'ü buraya geldi, 40 tanesini gruplara götürdük. Parti Grubumuz ve diğer muhalefet partileri "Hemen çözelim." dedik. Ama Sayın Elitaş'ı aşamadık, aşamadık, aşamadık. Biz "Olmazsa olmaz." dedikten sonra böyle ehvenişer bir şekilde bu mesele çözülüyor.’

 

MADENCİLER AYLARDIR İŞSİZ

 

‘Ama diğer taraftan bir devlet sözü hala tutulmuyor. Neydi Sayın Bülent Arınç'ın sözü: "İşçilerimizi açta açıkta kış ortasında işsiz bırakacak hâlimiz yok. Devletimiz güçlüdür, Hükûmetimiz insaf sahibidir. Açta açıktalar, hak ettikleri kıdem tazminatını üç ay sonra belki alacaklar." Ama esas sıkıntı istihdam. Bizden ne beklenirdi? Esas işveren olan TKİ'nin bu kişileri kamu işçisi olarak göreve başlatması. Türkiye'nin önemli bir ihtiyacı, Soma Komisyonunda da çok söyledik, bir uygulama maden ocağı, bir örnek maden ocağı açılmalı. Orada maden mühendisleri, maden teknikerleri, ilk kez madene inecek işçiler uygulama eğitimlerini almalılar. Redevansçıların maliyetlerinin denetlenebildiği bir örnek maden ocağı elimizde olmalı. Bu madencilerimiz orada sendikalı kamu işçisi olarak çalışabilmeliydi. Bunu yapabilseydik dört dörtlük bir iş yapmış olacaktık.’

 

ESNAF MAĞDUR

 

‘Ayrıca bu firmanın Soma'daki esnafa borçları var, Soma'daki taşıma kooperatifini borçları var, Kamyoncular Kooperatifine borçları var, Kınık'taki, Savaştepe'deki, Kırkağaç'taki taşımacılık yapan servis şoförlerine borçları var. Onların alacaklarını da koymalıydık, defalarca önerdik maalesef kapsam her seferinde Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanının ayak diremesi sonucunda geriledi geriledi ve şimdi o sorunları çözemiyoruz.’ dedi.

 

CHP’nin tüm taleplerine rağmen Uyar madencilikten yıllardır tazminatlarını alamayan mağdur madencilerin, Soma AŞ'den alacaklı esnafın, kamyoncu ve servisçilerin alacaklarının ödenmesi ve işsiz kalan madencilerin TKİ tarafından işe alınarak sendikalı kamu işçisi olarak istihdam edilmeleri yönündeki önergeleri ise reddedildi.

 

ÇALIŞMA SAATİ 7,5 SAATİ GEÇMEYECEK

 

Sığınma odalarından sonra haftalık 2 gün tatil de kabul edilerek, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı Meclis’ten geçti. Kanunda aynı zamanda maden işçilerinin çalışma saatlerinde de değişikliğe gidildi. Kanuna göre artık madenlerde günlük çalışma 7,5, haftada da 37,5 saati geçmeyecek ve böyleyce madenlerde çalışan işçiler haftalık 2 gün tatil yapabilecekler.